MÓJ KAWAŁEK OGRODU

Projekt powstał z myślą o dzieciach i młodych osobach – będących pacjentami oddziałów onkologicznych w regionie śląskim – oraz ich rodzinach. Grupą docelową projektu były osoby do 25 roku życia, naznaczone chorobą nowotworową – osoby aktualnie chorujące, wyleczone, a także osoby znajdujące się w grupie wysokiego ryzyka wystąpienia choroby. Uczestnikami byli również opiekunowie tych osób. Warsztaty prowadzili animatorzy będący jednocześnie artystami i tutorami. W trakcie warsztatów powstawały zamknięte ekosystemy – ogrody mające być docelowo elementami instalacji hydroponicznych umiejscowionych w Śląskich Ogrodach Botanicznych i na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. W sytuacjach, w których ze względu na specyfikę miejsca nie można było bezpośrednio wykorzystać medium, jakim jest roślina, uczestnicy zmierzyli się z tematyką roślin, wykorzystując środki plastyczne. Projekt umożliwił jego uczestnikom kontakt z naturą w trudnych warunkach, w jakich się znajdują podczas procesu leczenia, podnosząc ich wiedzę i umiejętności, a także rozwijając jednocześnie twórcze zdolności.

W placówkach leczniczych, szpitalach, klinikach coraz częściej stosowana jest terapia poprzez twórczość. Ważne jest, aby w pracy terapeutycznej wykorzystywać tak zaprojektowane programy, które najlepiej uruchomią potencjały osób chorych. Drogi te powinny być atrakcyjne, przyciągające i niezbyt skomplikowane. Dlatego też w tym projekcie nasz zespół w składzie: Paweł Szeibel, Milena Michałowska, Monika Panek postanowił wykorzystać roślinę jako medium artystyczne. Inicjatorem wykorzystania rośliny w procesie terapeutycznym był Paweł Szeibel, który w swoich działaniach artystycznych od lat wykorzystuje medium, jakim jest roślina. Paweł Szeibel jako koordynator projektu nadzorował każdy z przeprowadzonych warsztatów, dzieląc się przy tym swoim wyjątkowym doświadczeniem. Wszystkie nasze działania zostały wsparte wskazówkami biologów ze Śląskiego Ogrodu Botanicznego. Szczególnie cenna okazała się pomoc Katarzyny Galej-Ciwiś. W pracy twórczej wykorzystywaliśmy rośliny, nasiona, kamienie. Nasi animatorzy sporo uwagi poświęcili na wypracowanie i omówienie rodzajów oraz form projektowania ogrodu. W formie plastycznej zostały omówione relacje pomiędzy pacjentami a roślinami. W trakcie realizacji projektu wykorzystywane były zioła, warzywa oraz gatunki roślin gruboszowatych (sukulenty), które ze względu na małe zapotrzebowanie na wodę rosną w podłożu bardzo suchym (piasek i żwir), a także epifity, które nie potrzebują podłoża (oplątują się wokół innych roślin i podpór).

dr hab. Jolanta Jastrząb

Realizowane przeze mnie warsztaty artystyczne odbywały się w świetlicy Oddziału Onkologii, Hematologii i Chemioterapii Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka im. Jana Pawła II w Katowicach. Spotkania odbywały się przez dwa miesiące, regularnie, zawsze w tym samym dniu tygodnia. Rozpoczynały się o godzinie 14.30 i trwały około dwie godziny w zależności od aktywności i liczby uczestników, którymi najczęściej były dzieci w wieku od 3 do 8 lat. Motywem przewodnim podejmowanym na warsztatach był ogród. Podczas pracy artystycznej uczestnicy stawali się twórcami kolejnych jego części – małych kawałków. Działania twórcze poprzedzała krótka prezentacja składająca się z rozmowy i oglądania różnych fotograficznych inspiracji. Czas, który dziecko spędza na aktywności twórczej, ma być momentem, w którym zapomina o swojej chorobie, koncentrując uwagę na czymś innym. To jeden z głównych celów warsztatów artystycznych, które mają stanowić chwilę oddawania się beztroskiej pasji tworzenia, pobudzać do działania i relaksować. Mają także sprzyjać zdobywaniu nowych umiejętności i poszerzaniu wiedzy. Warsztaty zostały zaplanowane w taki sposób by na każdym spotkaniu uczestnicy poznawali nowe zagadnienia oraz wykorzystywali różnorodne materiały i techniki plastyczne.